Początki muzeum Zgromadzenia Księży Marianów sięgają roku 1925, kiedy do pracy w Kolegium Bielańskim w Warszawie został skierowany ks. Józef Jarzębowski. Oprócz pracy jako wychowawca i nauczyciel, sprawował opiekę nad pracownią przedmiotów humanistycznych. Wtedy zrodziła się idea powołania do życia przyszkolnego muzeum. Dzięki zgodzie przełożonych, zaczęto gromadzić eksponaty. W muzeum znajdowały się dokumenty i pamiątki ilustrujące historię Polski z czasów przedrozbiorowych oraz okresu walki o niepodległość, a zwłaszcza powstań narodowych: kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego. Zaczęło się od kilku starych monet, kilku starych mapek i jednego autografu – K. Ujejskiego. Ale ja i kilku moich młodych historyków byliśmy straszliwie dumni z tego, co -jest! (…) – nie jest to praca na marne. Rośniemy – wspominał ks. Jarzębowski. Ogromna pasja i zaangażowanie księdza, pozwoliły w ciągu kilku lat stworzyć na Bielanach cenną kolekcję. Ks. Józef Jarzębowski od początku osobiście sprawował opiekę merytoryczną nad powstającą kolekcją muzealną, co wpłynęło na charakter powstającego zbioru. Rozwijając swoje historyczne i kolekcjonerskie pasje, ze szczególną troską i czcią odnosił się zwłaszcza do dokumentów i pamiątek związanych z powstaniem styczniowym. Stworzona przez księdza kolekcja jeszcze przed wojną zdobyła opinię jednego z trzech podstawowych źródeł wiedzy o wydarzeniach z 1863 roku. Muzeum wciąż rozrastało się o nowe i cenne eksponaty. Główną ideą przyświecającą księdzu w tworzeniu muzealnej kolekcji było wychowanie i edukacja chłopców Kolegium Bielańskiego. Eksponaty pełniły funkcję dydaktyczną, pomagając w prowadzeniu lekcji historii oraz kształtowaniu narodowych i patriotycznych postaw uczniów. Pamiątki pobudzać miały wyobraźnię i pokrzepiać serca uczniów. Chłopcy poznawali dzieje ojczyzny i wybitnych Polaków. Organizowano liczne wystawy upamiętniające rocznice wydarzeń historycznych, postaci historii i kultury polskiej oraz coroczne wystawy w Zielone Świątki. Wzbudzały one zainteresowanie zarówno uczniów, jak i coraz większej publiczności odwiedzającej Bielany. Muzeum rozmiarami szybko przekroczyło potrzeby gimnazjum. Stało się miejscem przechowywania narodowych pamiątek, ważnym ośrodkiem kultury polskiej. Ks. Jarzębowski pisał: Bielany charakterem swoim doskonale nadają się na stworzenie katolicko – narodowego muzeum. Mogą stać się uczelnią wielkiej przeszłości, dla całych pokoleń, które tu wychowują lub zwiedzają uroczy bielański klasztor. Muzeum Ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym jest kontynuacją utworzonego w 1925 roku Muzeum przy Zgromadzeniu Księży Marianów na Bielanach w Warszawie, przeniesionego po II wojnie światowej do Fawley Court w Wielkiej Brytanii, gdzie prowadziło działalność od 1953 roku do 2006 roku. Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego rozpoczęło swoją działalność 2 lipca 2010 roku Mieści się na dwóch piętrach w północnej części bazyliki. Muzeum jest podzielone tematycznie. Jedno piętro zajmują eksponaty poświęcone historii Polski, a drugie skarbczyk starej książki, sala sztuki sakralnej a także galeria grafiki i rysunku.
[źródło: http://www.lichen.pl/pl]
