Muzeum Historii Przemysłu

Dawna fabryka sukna A. G. Fiedlerów powstała w latach 1824 – 1826 i jest to jeden z nielicznych zachowanych zabytków techniki w Europie z początku XIX stulecia. W budynku zachowała się pięciokondygnacyjna drewniana konstrukcja hal fabrycznych, żeliwne schody, piękny klasycyzm murów zewnętrznych i budynki pochodne, tworzące architektoniczny porządek, w którym można prześledzić wszystkie fazy produkcji od surowca do produktu finalnego. W dawnym budynku pofabrycznym 1 stycznia 1981 roku powstało Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku. Powstałe Muzeum dokumentuje swoimi zbiorami Kaliski Okręg Przemysłowy. A pochodnymi kolekcjami przemysł w Polsce XIX i XX wieku.

Muzeum gromadzi eksponaty charakteryzujące Kaliski Okręg Przemysłowy. A był on różnorodny począwszy od przemysłu włókienniczego ( sukna – jedwabie, dzianiny) poprzez przemysł koronkarski, białoskórniczy, metalowy, budowy maszyn, fortepianów, chemiczny i spożywczy. A do nich wystawy, katalogi, dokumenty dotyczące techniki, technologii i ikonografię, książki techniczne, plany, opisy maszyn, wszystko co charakteryzuje narodową inicjatywę w rozwoju krajowego przemysłu XIX i XX wieku.

Muzeum w swych zbiorach posiada bardzo cenną kolekcję fortepianów i pianin głównie firm polskich, kolekcję haftów i koronek przemysłowych, maszyn parowych – w tym jednej działającej, winietek drukarskich, maszyn włókienniczych, a także ciekawy zbiór ornatów kościelnych: w tym cenne darowizny z Watykanu: ornat Papieży Jana Pawła II oraz Benedykta XVI.

W muzealnym wnętrzu zwiedzający mają okazję przechodzić po XIX – wiecznych stopniach żeliwnej klatki schodowej, zobaczyć drewnianą konstrukcję budynku i rozwiązania stosowane ówcześnie w architekturze przemysłowej. Wychodząc na dziedziniec można podziwiać piękno prawie dwustuletniego gmachu fabrycznego z zachowanym kominem z 1870 roku wraz z przyległymi budynkami.

Opatówek położony jest około 5 km na wschód od Kalisza, przy drodze krajowej nr 25. Muzeum Historii Przemysłu znajduje się na niebieskim „Szlaku Królestwa Kongresowego”, wiodącym od pałacu w Marchwaczu (dawnej siedzibie Niemojowskich, dziś w prywatnych rękach) do zalewu Szałe oraz na czerwonym „szlaku opatóweckim”. Poza muzeum atrakcją dla turystów mogą być także neogotycki kościół z początku XX wieku z klasycystycznym nagrobkiem księcia namiestnika generała J. Zajączka, zachowana część parku z najstarszym w Polsce żeliwnym mostkiem spacerowym z 1824 roku, zabudowania z 1. połowy XIX wieku i początku XX wieku, nieliczne już niestety budowle folwarczne i domki robotnicze.

Muzeum podzielone jest na dwa niezależne obszary zwiedzania:
OBSZAR I

  1. Kaliskie w okresie industrializacji ziem polskich w XIX wieku. Jest to ekspozycja dająca możliwość zapoznania się z genezą i rozwojem przemysłu na ziemiach polskich, ze szczególnym uwzględnieniem regionu kaliskiego oraz dziejów fabryki opatóweckiej.
  2. Fortepiany firm polskich XIX i XX wieku Niepowtarzalna okazja obejrzenia i poznania historii, eksponowanych w jednej sali 51. fortepianów i pianin, produkowanych na ziemiach polskich na przestrzeni prawie dwustu lat. Obok pianin i fortepianów skrzydłowych są w niej należące do rzadkości fortepiany stołowe (m.in. dla dziecka) oraz fortepian pionowy „lira” z początku XIX wieku.
  3. Zabytkowe maszyny dziewiarskie bonneterie i pomocnicze, projekty dzianin ASP w Łodzi. Dzieje polskiego przemysłu dziewiarskiego przybliża bogata kolekcja maszyn i urządzeń dziewiarskich od początku XIX wieku do końca XX wieku oraz XX – wiecznych wyrobów tej branży.
  4. Laboratorium przemysłowe XX wieku Kolekcja urządzeń laboratoryjnych daje szansę na zapoznanie się z tajnikami XX – wiecznych metod badania niektórych wyrobów przemysłowych (m.in. tkanin, dzianin, papieru, kabli, środków spożywczych) w celu kontroli ich jakości.
  5. Ornaty Jana Pawła II i Benedykta XVI na tle zabytkowych paramentów liturgicznych. Miłośnicy sztuki i piękna powinni zwrócić uwagę na kolekcję tkanin zabytkowych, w której zgromadzono obiekty od końca XV wieku do 2. połowy XX wieku.


OBSZAR II

  1. XIX – wieczne napędy, wynalazcy, pracujące maszyny. Ekspozycja obrazująca kolejne etapy rewolucji przemysłowej, jej źródła, przebieg i wpływ na rozwój przemysłu i innych dziedzin życia.
  2. Dawna maszynownia fabryczna Stanowi dopełnienie poprzedniej wystawy. W pomieszczeniu dawnej maszynowni fabryki Fiedlerów przy dzięki współpracy PWSZ w Kaliszu im Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego zrekonstruowano dawne wnętrze, zamontowano tam działającą maszynę parową firmy „J. E. Christoph A. G.” , którą napędza silnik elektryczny.
  3. Ceramika polska XIX – XXI wieku Wystawa polskiej ceramiki użytkowej, prezentująca wyroby z dwunastu fabryk, produkowane od końca XIX wieku do początku XXI wieku Wybrane na ekspozycję obiekty są fragmentem kolekcji, liczącej ponad 2500 sztuk.
  4. Drukarnia – pracownia czerpania papieru. Dzięki kolekcji maszyn i urządzeń drukarskich na tej wystawie można poznać historię papiernictwa oraz drukarstwa, dowiedzieć się jak powstał papier i XIX- wieczne druki. Dodatkową atrakcją jest warsztat ręcznego czerpania papieru, gdzie własnoręcznie można wykonać papier i po wysuszeniu otrzymać go na pamiątkę.
logomhp
Skip to content